「中国・四国だより」保存版（2000年）
Elektitaj bultenoj de la jaro 2000 <Bulteno de Chu^goku-Shikoku-regiono en Japanio>
目次
● １ artikolo de s-ro Miyosi en YOMIURI ３０号 [00.01.31/Miyosi/Sirotori]
３２号 [00.02.09./Miyosi/Sirotori]
４４号 [00.04.25/Reza/Sirotori]
● ５ Awa-dancon en Tokusima ５５号 [00.08.23/Reza/Sirotori]
*****************************************************
"Estimataj samideanoj, Mi volas informi pri apero de artikolo en Yomiuri-Shinbun, la plej kvanta jhurnalo en Japanio (kaj eble mondo) kun 10,500,000 ekz. tage. La artikolon mi verkis kaj ghi aperis en la okcidenta versio de tiu jhurnalo en la 29a de Januaro 2000. La Esperantan tradukon faris S-ro Yamasaki Seiko syama@dokkyo.ac.jp)."
"Ek al unuigho per Esperanto!"
MIYOSI Etuo, prezidanto de la kompanio Swanee (Swany), ganto-fabrikanto (klarigo de mia foto)
Kiamaniere oni defendas sian sekurecon kiam oni renkontas kataklismon eksterlande, kie ne eblas lingva komunikado?
Mi spertis grandan tertremon okaze de mia profesia vizito al Taivano lastan jaron. Meznokte, subite atakis min sur la lito de hotelo forta skuo kian mi neniam antau^e sentis en la vivo. Post kiam g^i finfine c^esis, mi kuris malsupren la sukuran s^tuparon.
C^ar la gvido por rifug^o estis en la c^ina sola, la plimulto de la fremdlandanoj ne povis kompreni g^in. Brito kolere diradis ke li ne komprenis nenion krom ke oni ne povis uzi liftojn.
En tia nenormala okazo, manke de gvidado per internacia komuna lingvo vojag^antoj povas perdi sian vivon.
El la c^efoficejo en la urbo Siratori en la gubernio Kagawa, mi komencis vendadon per mi mem sola al la tuta mondo antau~ tridek kelkaj jaroj. Frustrite de la muro de lingvo, mi spertis g^issate handikapon negoci kun eu~ropanoj kaj amerikanoj en la angla.
Au~todidakte al mi alpropriginte anglan konversacion, mi poste lernis la korean kiam mi konstruis fabrikon en Koreio, sed okaze de establig^o en C^inio mi rezignis pri la c^ina. C^ar mi volis koncentri energion posedi lingvon de diferencaj landoj al la nura lingvo esperanto.
Esperanto, elpensita de pola kuracisto, Zamenhof, hisas alte idealismon kontribui al la monda paco per komuna lingvo, kaj mi entuziasmig^is pro ties ideo.
Ekde antau~ kvar jaroj, invitinte fremdlandan instruiston, mi ricevis intensivan kurson en esperanto. Post lecionoj de tri horoj c^iuvespere, mia kapablo paroli g^in superis tiun de la angla.
Studinte dum multe da jaroj en lernejo la anglan, japanoj ne disponas g^in krom manpleno da esceptoj. En la angla trovig^as sep prononcoj pri la nura litero "a" depende de la cirkonstancoj, kaj la granda parto de vortaroj estas oferita al klarigo de esceptoj, kio faras malfacila ties studon por tiuj kiuj naskig^is kaj kreskis en la neangla sfero.
Koncerne tion, esperanto havas nenian esceptojn, g^ia gramatiko estas simpligita en dekses regulojn, unu litero respondas al unu sono, la literumo mem estas jam prononcaj signoj. G^i estas ellernebla per kvinono de la peno por lerni la anglan.
Fervoro pri esperanto estas alta, kiel atendite, en Eu~ropo, kie log^as multaj etnoj kaj estas parolataj diferencaj lingvoj.
En la Eu~ropa Unio kun tiel multaj oficialaj lingvoj kiel dek unu, ses mil el la dudek kelkaj miloj da funkciuloj okupig^as pri interpreto kaj traduko, oni diras ke la elspezoj okupas trionon de la g^eneralj administraj elspezoj.
Pro tio eble, el 626 deputitoj de la eu~ropa parlamento, subtenantoj de esperanto atingis 130, kvinonon de la tuto. La Eu~ropa Radikala partio proponas fari el g^i la komunan lingvon de la teritorio g^is la jaro 2005.
Esperanto, kiu konstante vastig^is dum la pasintaj cent jaroj, rapide penetris lastatempe en komunikadon tra la Internet: g^i interflugas en etero super pli ol cent landoj.
Stacioj Vatikano, Pollando, Pekino kaj aliaj dissendas esperantlingvajn programojn, kaj en Japanio, la Japana Esperanto-Instituto kaj aliaj distribuas vortarojn kaj lernomaterialojn, kelkaj liceoj kaj universitatoj komencis lecionojn.
Se la lingvo de lando kun hegemonio sidas sur la trono de la mondo, malegaleco pri la lingvo eterne persistos. La fina trarompo konsistas en disvastigo de esperanto al la tuta homaro.
En tia konvinko, mi donacis persone kadre de la jara monda kongreso de la Universala Esperanto Asocio (UEA) premion Siratori(cigno), lau~ la urbeto de nia sidejo, por helpi agadojn en evoluantaj landoj kaj dau~re ekonomie subtenas propagandajn agadojn al la burokratio de la EU kaj ties parlamento.
En la Esperanto-Propaganda Asocio de Oomoto (sida en la urbo Kameoka, gubernio Kioto), membro de kies konsilo de administrado mi estas, regule okazas zamenhofaj festoj kaj studkunsidoj de esperanto cele de plilarg^igo de la bazo de la esperanto-parolantoj kaj eduko sur longa perspektivo de junaj esperantistoj.
Unuigo de valutoj, rigardata kiel song^a rakonto, realig^is en Eu~ropo. Movoj c^irkau~ komuna lingvo en la eu~ropa parlamento estas sugestoric^a kun esperanto kiel atuto por kunfandig^o de nacioj. Nun estas konjunkturo kie oni ne povas forridi komunan lingvon de la mondo kiel sensencaj^on.
Mi partoprenis en la monda kongreso en Germanio lastan jaron kaj emociig^is je la spektaklo kie miloj da homoj el pli ol sepdek landoj komprenas kaj reagas reciproke per unu lingvo nomata esperanto.
Mi pensas ke se homoj de la mondo libere uzos du lingvojn, sian denaskan kaj esperanton, la mondo farig^os unu lau~litere. Estus tiam historia rakonto ke oni ne scias kion fari okaze de katastrofo en eksterlando.
(En la aktuala ofico de post 1978, dumviva membro de la Universala Espearanto-Asocio. 60jarag^a)
『エスペラントで世界を一つに』(00/01/29読売関西版『論点』全文)
三好鋭郎(みよしえつお) スワニー(手袋メーカー)社長
言葉の通じない外国で、もし突然災害に遭ったら、どうやって身の安全を図ればいいのだろうか。
私は昨年、商用で台湾を訪れた際、大地震に遭遇した。深夜、ホテルのベットで突然、これまで経験したことのない激しい揺れに見舞われ、それがようやく収まってから、非常階段を駆け降りた。
避難誘導は中国語だけだったので、大半の外国人は理解できない。居合わせたイギリス人は「エレベーターに乗るなということしかわからなかった」と怒っていた。
こうした非常時には、国際共通語によるガイドでもない限り、旅行者は命を落としかねない。
香川県白鳥町の本社から、単身でせ世界各地へセールスを始めたのは三十数年前。言葉の壁に散々打ちのめされ、欧米人と英語で交渉するハンデも嫌というほど経験した。
独学でやっと英会話を身につけ、工場を韓国に建設した時には韓国語を習ったが、その後、中国へ進出した際は、中国語の習得をあきらめてしまった。各国の言葉を覚えるエネルギーを、エスペラント語一本に絞ろうとしたからだ。
ポーランドの医師、ザメンホフが考案したエスペラント語は、共通語によって世界平和に貢献しようとする理想主義を高く掲げており、その理念に私は心酔した。
そこで、四年前から外国人の教師を招いて、エスペラント語の特訓を始めた。毎晩三時間の授業を受けているうちに、とうとう英語の会話力を超えるまでになった。
学校で何年間も英語を勉強しながら、会話に不自由がない日本人はほんの一握りにすぎない。英語には、「a」だだげでも前後の関係で七種類の発音があり、辞書の大半が例外の説明ということでは、非英語圏でうまれ育った人間にとって、その学習が容易ではない。
その点、エスペラント語に例外は全くなく、文法は十六条に簡素化されている。一字一音、スペルそのものが発音記号とあって、英語を覚える五分の一の労力で習得できる。
エスペラント熱が高いのは、やはり多民族が集まり、それぞれ異なる言語を話すヨーロッパだ。
十一もの公用語を持つＥＵ(欧州連合)では、職員二万数千人のうち、六千人が通訳や翻訳業務に当たり、その経費は一般管理費の何と三分の一を占めるという。
そのせいか、ＥＵ議員六百二十六人のうち、エスペラント語支持者は百三十人と、議員の五分の一を占めるまでになった。議会の全欧急進党は二〇〇五年までに、これを域内の共通語にしたいと提案している。
この百年間で着実に広がってきたエスペラント語も、最近インターネットを通じた交信が急激に増え、百ヶ国以上で飛び交っている。
バチカン放送、ポーランド放送、北京放送など十数局がエスペラント語による放送を流し、日本でも、日本エスペラント学会などが辞書や教材を頒布し、高校、大学で授業を始めるところもある。
いつも覇権を握った大国の言語が世界に君臨するようでは、言葉の不公平は永遠につきまとう。究極の打開策はエスペラント語を全人類に普及することである。
その信念で、個人的には世界エスペラント協会(ＵＥＡ)の年次世界大会で、わが社の所在地にちなみ、「白鳥賞」を贈って発展途上国の活動を支援し、ＥＵ内部やその議会における普及を目的にロビー活動も経済的に継続して応援している。
また、私が理事を務める大本エスペラント普及会(本部・京都府亀岡市)では、「ザメンホフ蔡」や「エスペラント研修会」を定期的に開催し、エスペラント語が話せる人々の底辺拡大を目指すほか、長年にわたり青年エスペランチストの養成を続けている。
夢物語といわれた通貨統合が、ヨーロッパで実現した。ＥＵ議会での共通語をめぐる動きは、多民族融合の決め手として示唆に富む。「世界共通語なんてナンセンス」と一笑に付すことができない時代なのだ。
昨年ドイツで開かれたＵＥＡ主催の世界大会に参加したが、七十数ヶ国から集まった数千人が、エスペラント語という一つの言葉で理解し、反応する姿は感動的ですらあった。
世界の人々が、母国語とエスペラント語の二つを自由に使いこなせるようになれば、文字どうり「世界は一つ」になると思う。外国での災害で右往左往することなど昔話になるだろう。
七十八年から現職。世界エスペラント協会終身会員。六十歳。
Estimataj gesamideanoj,
Jen raporto pri mia lasta sperto en mia regiono, kiun bv utiligi law via bontrovo libere, kaj informi min tiukaze. Mi verkis ghin en Japana lingvo kaj s-ro KURITA Kimiaki (serpento@mb.infoweb.ne.jp) tradukis ghin en E-on. MIYOSHI
"Videble marshas antauen lingva reformado"
MIYOSHI Etsuo (Prez. de SWANY kompanio)
La 18-an de jan 2000 mi havis shancon audi prelegon je auspicio de Keizai Doyukai (Amikeca Asocio de Ekonomikaj Grupoj) sub titolo "EU hodiau kaj morgau" en Hotelo Royal Park, urbo Takamacu. La preleganto estis S-ro Nigel Evans, konsulo de EU en Japanio (diplomito de universitato Birmingham, Britio), kiu priskribis ghiajn konkretajn pashojn. Kaj tuj post lia parolado, mi demandis pri du punktoj.
Al mia unua demando pri "kopirajto" kiun pretendas pluraj landoj, li respondis, ke li antauvidas efektivighon de unuigho en la kadro de EU, char ghi celas politikan aliancon de dudek kelkaj landoj, inter ili ankau 6 orienteuropaj landoj, kaj progresigas reguligon de komplikitaj interesoj.
Mia dua demando estis pri lingva problemo de EU. Mi demandis: "Nun, kiam realighis la komuna mono Euro, kiu estis konsiderata de multaj antaue kiel nura revo, la plej granda problemo estas, lau mia audo, lingva muro. 34 procentoj de la ghenerala kaso por mastrumado estas elspezata por tradukado kaj interpretado, kaj lau mia kompreno ghenerala tajdo estas unuigho per angla lingvo. Tamen ekzistas forta obstaklo, mi audas, char tio por chiam avantaghas nur angla-lingvanojn, kiuj kovras nur 18 procentojn de la tuta loghantaro.
Aliflanke, oni elektis kiel himnon de EU t.n. *Ghojo*, au simfonio n-ro 9 de Beethoven, kaj rilate al tio S-ino Philia Thalgott, Konsiliano de EU, petas al la Parlamento, ke ghia teksto estu en Esperanto. Kun tiuj faktoj en konsidero, b.v. diru al mi pri la lingva problemo de EU."
Mi faris tiujn demandojn jam bone sciinte, ke la lingva problemo koncernas la lingvan diskriminacion, kaj en UN kaj EU oni oficiale asertas, ke ne ekzistas lingva problemo.(En UN 70% de la mastruma elspezo estas uzata por lingva afero)
Li respondis: 1) Pri la kas-afero: Kiel atentigas s-ro Miyoshi, granda sumo estas elspezata rilate al la lingva afero, kaj tion oni povas nomi miskonsumado. Via atentigo trafas fakton.
2) Pri la angla-lingvigho: En la centra oficejo de EU britoj parolas france, kaj francoj parolas angle. Krome, minoritataj lingvoj (mi ne notis nomojn) estas vigle uzataj. Kultura diverseco estas granda principo de EU, kaj rilate al la lingvoj ne ekzistas problemo. (Li asertis tion. Sed lia respondo estas videble tre lama. Longtempe li ripetis samajn frazojn.)
3) Pri himno de EU: Teorie la Himno de EU sufichas havi nur melodion. Ne necesas esti kantata. (Sed li ne povis diri pli klare. Li tute ne tushis la peton de S-ino Thalgott, kaj pretekste de la elcherpigho de la tempo, li ne donis shancon al mi por pli da demandoj.) Lia respondo pri la nekantebla himno vershajne estis farita improvize al mia surpriza atako, kaj mi kredas, ke ghi ne estas oficiala starpunkto de EU.
Kiel vi vidas supre, EU-estraro penas kashi lingvan problemon. Sed intertempe, ghi komencos uzi chiutage unu-nuran monon "euron" kaj nove alighos al ghi 6 orienteuropaj landoj, kaj kosto de tradukado kaj interpretado shvelos ghis la duono de la tuta elspezo, kaj ili devis decidi aldoni ses lingvojn al ghistiama 11, nevideblas argumentado. Mi sentas, ke chiujare pli aktualighas la lingva revolucio for de la angla.
Venas al mia kapo jena rimarko de tiama prez. de UEA S-ro J. Wells (prof. de univ. London): Antau ok jaroj li emfaze diris al S-ino Yukawa Sumi (Prez. de Monda Federalisma Movado en Japanio kaj edzino de Yukawa Hideki, nobel-premiito pri fiziko), en japana restoracio en Vieno, ke: "venos abrupte iutage, kiam falos la lingva muro, kiel falis la Berlina Muro."
今日は悲しい知らせです。
石川雄 さんがなくなられました。
告別式は 20日に、板野郡板野町川端字落合23-1（自宅）で行われます。
出棺は 12時50分の予定です。
En la 22a de aprilo Tokushima E-Societo (TES) aranghis memor-kunvenon por Ishikawa san, en
kiu partoprenis ghuste 20 personoj, inkluzive de S-ino Ishikawa kaj du filinoj ambau lernantoj
de Esperanto che TES.
Komence S-ro Nagamachi, veterana E-isto de Tokushima kaj long-daura kunlaboranto movada kaj
amiko de nia bedaurato parolis pri siaj memoroj rilate al E-agadoj kaj similaj kun li. Lia
parolo estis kortushiga kaj atentoprena kaj pli montris diversajn karakterojn de Ishikawa san.
Poste S-ro Kondo kiu dum lastaj monatoj multe laboris kune kun Ishikawa san pri E-klubo de
Tokushima parolis pri siaj memoroj kun li kaj fojfoje emocio malhelpis daurigon de lia parolo.
Reza, klarigis pri evoluo lasta de TES ekde la pasinta autuno ghis marto chijara, dum kiu
Ishikawa san havis grandan rolon pri revigligo de tiu klubo.
En la lasta parto S-ino Ishikawa parolis pri sia konatigho, edzinigho kaj diversaj memoroj
chefe rilate al Esperantaj agadoj de sia bedaurata edzo kaj dankis pro tiom da afablaj reagoj de
E-istoj. Fine du filinoj legis tekston dulingvan pri sia bedaurata patro: Itsue en Esperanto kaj
Fumie en Japana lingvo.
Partoprenantoj post trinko de verda teo kaj kukoj, unuope parolis pri siaj memoroj
tiu-rilate.
Fine oni fotighis kun la charma foto de Ishikawa san, fotita dum lia partopreno en la lasta
azia kongreso en Hanojo kaj antau adiauo chiuj esprimis sian volon daure partopreni la kurson,
kiu dauros chiu-sabate kaj subteni la agadon de TES. En la 29a de aprilo okazos unutaga kurso de
Esperanto kun prelego pri Irano kaj instruo de Esperanto al publiko.
Reza Kheirkhah.
E-istoj el 4 nacioj prezentis Awa-dancon sur stratoj
E-T-cxemize!
Awa-Danco estas la plej populara kaj konata Japana
danco en Japanio kaj cxiujare cxirkau 2 milionoj da
Japanoj venas al Tokushima Urbo (en Tokushima
gubernio) por spekti gxin, kiu okazas parade
surstratoj de tiu cxi cxarma urbo en insulego Shikoku.
Tokushima Esperanto-Societo (TES) kiu dum lasta
jaro farigxas vigla kaj dauxre okazigas E-kurson en
cxiu sabato, decidis iniciate kaj por la unua fojo
aligxi al tiu cxi parado kaj kune kun multaj grupoj
prezenti Awa-dancon. La inciato i.a. venis de
bedauxarata S-ro Ishikawa Takeshi, kiu multe penis
revigligon de TES kaj kiu pasintjare forpasis subite
ankoraux mezagxe.
Unu el la membroj akceptis preparon de T-cxemizoj
sur kiuj aperis la vortoj: "Esperanto Internacia
Lingvo" kaj "Tokushima Esperanto Societo". La cxijara
prezentado de la danco okazis dum 4 tagoj de la 12a
gxis la 15a de auxgusto kaj 10 kelkaj Esperantistoj de
la societo prezentis la dancon en la unua tago. Inter
la dancintoj estis E-istoj el Irano (logxanto en
Japanio), Vjetnamio (kiu de pasinta jaro eklernas nian
lingvon) kaj Tajvano (kiu vizitis la Societon kiel
gasto).
Multe laboris por preparo de la prezentado S-roj
Nagamachi kaj Kondo kaj S-ino Kitani, kiu preparis la
T-cxemizojn.
En la 2a de Septembro TES okazigos Unu-tagan
E-kurson en kiu S-ro Trung el Vejtnamio prelegos pri
sia lando, S-ro Nagamachi prezentos E-gramatikon kaj
Reza instruos E-n rekta-metode.
Reza Kheirkhah
第３回中国・四国エスペラント大会が８月２６日（土）、２７日（日）の両日、 松山市道後の「にぎたつ会館」で開催された。参加者は33名で、熊本1、岡山6、広島3、香川6、高知3、愛媛14であった。
２６日（土）の18:30〜21:00はバンケードで、27名が参加した。愛媛のお母さんエスペランチスト３名の進行で、新調の大会旗のもとでの大会開会宣言、全員のユニークな自己紹介と、高知の池上さんの腹話術の名演技、翌日の予習を兼ねた俳句大会で盛り上がった。因みに酒は「飲み放題」。(La Espero)
２７日（日）の9:00〜12:00は４つの分科会が催された。
「エスペラント普及についての話し合い」
司会：小阪清行
来年からの大会開催地が「2001年広島、2002年岡山、2003年徳島」ということに決定。中国・四国大会は今までは、実質的に四国エスペラント連盟と岡山エスペラント会および広島エスペラント会の３者で運営されてきていたが、「中国・四国連盟」の開催という形はとってきていなかった。「中国・四国連盟」と「中国連盟」は今まで名目上は広島の久西さんのところに事務局があることになっていたものの、実際の活動はしていなかったし、会長も事務局長も存在しなかった。（「中国・四国連盟」の名前で後援を依頼したことはなかったと思われるが）ＪＥＩの組織部長田井氏から、「実体が曖昧あるいは存在しない団体に対して後援を行うことは問題を含んでいる」との指摘があり、この点に関して討議。広島忍岡氏の提案で、今後中国・四国連盟を今までよりも幾分実体化させ、次の年の大会開催エス会が連盟の会長と事務局長を引き受けることで意見が一致。今回、中国・四国エスペラント連盟の会長に広島の忍岡守隆氏が、事務局長に長野義昭氏が就任した（任期：2000.08.27〜2001年の大会まで）。なお、四国エスペラント連盟は引き続き存続するものとする。
その他、エスペラントとITの問題、エスペラント界の老齢化問題などについても活発かつ和やかな話し合いがなされた。
「エスペラント入門講座」
講師：中塚公夫
出席者は３名と少なく、またjunulojはいなかったが、alfabetoから日常会話まで熱心に和やかに十分実のある勉強ができた。
「エスペラント会話Ａ」
講師：坂下正昭
出席者は11名で、実用的な会話ができるようになるには、エスペラントをどの
ように学べばよいかを学んだ。特に、北京放送の利用については具体的な説明
があった。
「エスペラント会話Ｂ」
講師：Reza Kheir-Khah
出席者は５名と多くなかったが、講師の巧みな話術と力量で充実した勉強がで
きた。
13:00〜14:00 ライブ形式の講演
「俳句って楽しい」（日本語）
講師：俳人 夏井いつき さん
俳句のおもしろさを、参加者全員に実際に作品を作ってもらうことによって実感させる趣向。講師から与えられた５字「星月夜」にあと１２字を加えることによって、自分の過去の恋愛体験を交えて表現する。全員の作品から講師によって１２作が選ばれ、それらの中からさらに全員で優秀作を選んでいく。その際、参加者になぜその作品を選んだのかコメントがもとめられるのであるが、思わぬ秘密が暴露されたり、それが講師の明るさと機転によって盛り上げられ、会場は終始和やかさと笑いに支配された。
14:10〜15:10 エスペラントによる講演
「Songho, mirinda dimensio de nia vivo」
講師：Reza Kheir-Khah さん
旧約聖書や古代ペルシャの昔から、夢は政治や宗教にも大きな影響を与えてきた。さらに最近では、フロイトの無意識の発見などで、さらに注目を集めている・・・という一般的な夢に関する説明のあと、更級日記、明恵上人など日本の文献なども引用しながら、さらに講師自身の体験なども交え、原稿から離れて自由に講演。興味深く聴ける内容であった。
なお、講演は通訳なし。エスペラント文原稿と訳のコピーがつけられていた。レザさんのエスペラントがわかりやすいので、エスペラントの上級者、中級者には、通訳の邪魔が入らないのがよかったし、コメンツァントにはエスペラントの響きやリズムがよく理解できたと思われる。
なお、この二つの講演は一般にも公開され、非エスペランチストが８名出席し、 夏井さんの講演だけでなく、Rezaさんの講演も聴講した。
15:10〜15:30 閉会行事
ＪＥＩの柴山純一理事長、ＫＬＥＧの中道民広委員長からのメッセージが披露されたあと、中塚JEI愛媛支部長の挨拶。大会旗が愛媛の西谷照美さんから広島の長野義昭さんに手渡された。(La Tagigho)
--------------------------------------------------------------------
８月２８日の読売新聞愛媛版に中国・四国エスペラント大会について、次のよう
な記事がでた。（原文縦書き）
（見出し）エスペラントを習う
松山で中・四国大会
（本文）
国際語＜エスペラント語＞の普及、向上を目指す「中国、四国エスペラント大会」（日本エスペラント学会愛媛支部主催、読売新聞大阪本社後援）が二十七日、松山市道後姫塚のにぎたつ会館で開かれ、中、四国各県から参加した約三十五人が、日常会話の練習などをした。
エスペラント語は一八八七年ポーランドの眼科医がスラブ語、ゲルマン語などから生み出した。発音はローマ字読みと似ており、文法は簡略化されている。現在、世界で百万人が使っていると言われている。大会では入門講座も開かれ、参加者は「Bonan Matenon」（ボーナン マテーノン＝おはよう）、「Mia nomo estas Hanako」（ミア ノーモ エスタス ハナコ＝私の名前は花子です）などの基本会話を練習していた。中塚公夫・愛媛支部代表は「非常に簡単な言葉で、日本人でもすぐに習得できる。エスペラントなら世界の人々が対等な関係で話せ、相互理解がしやすい」と話している。
エスペランティストの近藤秀敏さん（徳島エス会事務局長）が中心となって頑張っている「ベトナム友好村建設を支援する会」が１００万円をベトナム（ハノ
イ）に持っていって１０月２１日に手渡します。
もともと石川さんと近藤さんが作業言語をエスペラントとしてやろうという意気
ごみだったのですが石川さんがいかれなくなったので一人では心細いとのことで僕も一緒に行こうと思います。
支援する会は１０月２０日から１週間ほどの（観光）旅行を組んでいます。ツアー名は「ベトナム友好村建設支援の旅 −枯葉剤被害の子供たちを支援する旅−」です。
旅行期間：１０月２０日（金）〜２６日（木）。
旅行費用：２１万８千円。
定員：２０名（最少随行人員１５名）。
申し込み締め切り：９月２２日（金）。
添乗員：日本より同行。
利用航空会社：ベトナム航空。
（詳細は近藤さん：電話 0884-36-2415）
ちょっと高いと思われる方は１０万円以下の予算でも行けるようです。ベトナム航空でホーチミン市まで往復７万円らしいので、ハノイまで行くにしても予算内におさまるのではないかと思います。ホテルは１泊３０００円も出せばいいのがあるとのことです。（詳細は長町：電話 088-645-2068 メール shigeaki@pm.tokushima-u.ac.jp）。
ところで、中国・四国エスペラント連盟の（あるいはそれ以外の）皆さんも一緒に行かれませんか。１０月２１日にハノイでお金を渡すところに居合わせることが大切で、それ以後はどうでもいいのですが、こういうところにエスペラントあるいはエスペランティストが参加することは意義のあることだと思うのです。
エスペランティストであった由比さんが焼身自殺までして抗議しても止めさせる
ことができなかったベトナム戦争。その後遺症に苦しむ子供達の支援の施設を贈るための１００万円を持っていくのにエスペランティストが立ち会うのは意味のあることだと思いますのでよろしくお願いします。
長町重昭
Ｐ．Ｓ．
以下に、VEA（ベトナム・エスペラント協会）が先方（赤十字）とコンタクトをとってくれる発端となって近藤さんの手紙をコピーしておきます。
Tokusima-ken, la 30an de julio 2000
Kara amikino!
Mi denove skribas al vi leteron.
Post la dua azia kongreso mi revenis al japanio, mi eksciis subtenan movadon por vjetnama amika vilagho. Kaj mi tuj komencis tiun chi movadon kun s-ro ISIKAWA Takesi.
S-ro ISIKAWA Takesi estis mia gvidanto pri Esperanto kaj tiu chi movado. Sed tamen li nun ne estas sur la tero. Li mortis en marto. Mi estis shokita kaj pasigis tempon senfare. Tiam mi pensis, ke mi ne plu chesu ech lerni Esperanton.
Post kelkaj semajnoj mi decidis heredi ambicion de la bedawrata gvidanto ISIKAWA. Li chiam diris: "Mi uzas Esperanton kiel laborlingvo de internacia amika movado. Kaj volas disvastigi Esperanton inter multaj homoj per montri utilecon de Esperanto."
Mi sendas paperojn al vi. La unua papero estas originala dukumento de la subtena movado. La dua estas tradukita en Esperanton. La tria estas en vjetnama. Ghi estis tradukita de vjetonamo en Tokusima urbo. Sed nur duono de la originalo.
Mi karaghas peti vin.
Unue, bonvolu informi min pri adreso, telefon-numero, faks-numero kaj e-mail adreso de Me Linh la Rugha kruco en Vin Phuc provinco.
Due, se eble bonvolu prezenti pontopersonon inter ni kaj Me Linh la Rugha kruco.
Ni, membroj de Asocio kiu subtenas la konstruadon de vjetnama amika vilagho, vojaghos al Vjetnamio kaj rekte donos varbo-monon al Me Linh la Rugha kruco.
Se vi realigos mian peton, mi estos tre felicha.
sincere, KONDOU Hidetosi
以下はベトナム友好村支援のためベトナムを訪れていた徳島の近藤さんからのメール。
「ベトナムから生涯滅多に味わえない感激を持って、２６日帰ってきました。長町先生も同様だったと思います。２１日現地での私の挨拶のエス訳（長町訳、事前にVEAに送付）を転送させてもらいます」
Xin chao quy vi,
Bonan tagon, representantoj de popola komitato de Me Linh kaj rug^a kruco!
Mi estas la grupestro de tiu c^i karavano, kaj mi nomig^as KONDO
Hidetoshi. Ni estas tre g^ojaj ke ni povas viziti Me Linh
distrikton.
Por subteni la handikaptitaj infanoj pro la damag^o de kemika
veneno, dek personoj kunvenis en oktobro de la lasta jaro, kaj
fondis la Asocion kiu subtenas la konstruadon de vjetnama amika
vilag^o. Kaj sekve, ni komencis kolekti monon por konstruado de
vjetnama amika vilag^o. Finfine en la trideka de aprilo c^ijare, la
tago de dudek kvina datreveno de la liberig^o de Vjetnamio, ni povis
kolekti monon pli multe ol nia plano dank' al multaj kunlaborantoj.
Flegistino en iu hospitalo donis kvinmil jenojn al "infanoj
kiu suferas ec^ nun". En iu apoteko, c^iuj laborantoj donis monon
dirante "Ni bone scias la dang^eron de dioksino". Iu asocio por
bonfaroj donis dekmil jenojn el almozbazaro. Multaj homoj sendis
monon kun kompleza letero, vidinte artikolon aperitan en j^urnalo.
Tiel, multaj homoj donis monon elkore.
Estas du okazoj kiuj kondukis nin al la fondo de la asoccio.
Unu el ili estas ke s-ro FUKUI Takao kiu estas la g^enerala
sekretario de la asocio kaj la karavano, vizitis al Thanh Xuan Paca
Vilag^o. Tiun vojag^on planis la Komitato de Solidareco de Azia,
Africa kaj Latin-Amerika Popoloj de Gunma gubernio en Japanio. Li
povis renkonti kun la direktoro de Paca Vilag^o kaj infanoj. Li
eksciis ke oni planas konstrui la saman vilag^on ankau^ en Me Linh
distrikto, kaj li alportis la dokumentojn pri la projekto. Post
tiam, la direktoro, s-ino Nguyen Thi My Hien gvidis nin tre
kompleze. Nun s^i estas en Tajlando, kaj bedau^rinde ni ne povas
renkonti s^in. Bonvolu transdoni niajn respekton kaj elkoran dankon
al s^i.
La alia okazo estas ke la bedau^rata s-ro ISHIKAWA kaj mi, kiuj
farig^is la reprezentantoj de nia asocio, partoprenis en la dua Azia
Kongreso de Esperanto kiu okazis en la lasta au^gusto en Hanojo. En
La kongreso, oni diskutis pri la damag^o de kemika veneno. G^is
tiam mi sciis g^in nur pere de j^urnaloj kaj libroj. Tamen de tiam
la damag^o de kemika veneno kaj Vjetnamio pli proksimig^as al ni.
Esperanto estas la lingvo kreita por paco kaj amikeco inter
popoloj kiuj havas malsamajn lingvojn. Tial esperantistoj deziras
uzi Esperanton kiel laborlingvo por antau^enpus^i amikig^on inter
diversaj nacioj.
Efektive, la esperntistoj de Vjetnama Esperanto-Asocio laboris
perfekte por kontakigi nin kun vi en Me Linh distrikto. Mi volas
esprimi elkoran dankon al s-ro Nguyen Minh Toan de Vjetnama
Esperanto-Asocio kaj la esperantistoj en Hanojo kiuj laboris por nia
projekto.
Nun mi volas paroli pri la afero antau^ sepcent jaroj. En la
jaro mil ducent sepdek kvar kaj la jaro mil ducent okdek unu, dufoje
Mongolio invadis Japanion. La insullando Japanio kelkfoje almetis
la glavon de invado al eksterlandoj, sed preskau^ neniam havis
minacon de invado el eksterlandoj krom usona armeo. En tiu senco,
la invado de Mongolio estas tre malofta afero en japana historio.
Tio estis nacia krizo. Mongolio planis la trian invadon, tamen tion
malebligis Vjetnamio kiu brave batalis kontrau^ Mongolio kaj finfine
venkis.
Kompreneble, tiam Vjetnamio kaj Japanio ne kontaktis unu la
alian. Tamen estas interese ke tiu evento okazis inter nekonataj
landoj en monda historio.
Nun la mondo farig^as malgranda kaj c^iuj landoj havas koherajn
rilatojn reciproke. Bonaj aferoj au^ malbonaj aferoj de iu loko tuj
donas grandan influon al alia loko, kaj neniu lando povas esti
nekonata. Tial mi pensas ke c^iuj popoloj kaj c^iuj nacioj devas
havi fortan solidarecon por konstrui pacan kaj amikan rilaton.
Unu el la direktoroj de asocio de kontrau^militaj soldatoj kiu
estas la pioniro de la movado konstrui Thanh Xuan Pacan Vilag^on
diris "En vjetnama milito, Japanio farig^is la bazo de usona
aerarmeo, kaj farig^is ric^a pro la speciala mendo de la milito. Mi
partoprenis en la projekto konstrui la vilag^on por esprimi nian
respondecon al la milito." Mi havas la saman koron kiel la asocio
de kontrau^militaj soldatoj.
Kiam ni rigardas aktualan staton de la mondo, nia forto kaj agado
estas tiel malgranda kiel pas^o de armiko. Malgrau^ tio ni deziras
lasi niajn piedsignojn unu post alia konstante.
Esperante vian sanon kaj sukceson de la projeko, mi finas mian
saluton. Dankon!
Chuc thanh cong! Xin cam on!
La 21-an de oktobro 2000
Hidetoshi Kondou
Representanto de Asocio kiu subtenas la konstruadon de vjetnama
amika vilag^o
LA POPOLA KOMITATO DE LA PREFEKTO ME LINH, LA ASOCIO DE RUGHA KRUCO DE ME LINH
DANKLETERO
Estimata S-ro KONDOU Hidetoshi, kaj aliaj anoj de “Asocio por Subteno de la Konstruado de Vjetnama Amikeca Vilagho” de gubernio Tokushima, Estimata Prof. NAGAMACHI Shigeaki, estro de Tokushima Esp-Societo,
Novajhoj pri la nobla bonfaro de la membroj de “la Asocio por Subteno de la Konstruado de Vjetnama Amikeca Vilagho” kaptis la atenton kaj vekis la fortan emocion de niaj popoltavoloj. Fondita en gubernio Tokushima, Japanio en Oktobro 1999 (tuj post la finigho de la Dua Azia Esperanto Kongreso en Hanojo, Awgusto 1999), la Asocio volis iniciati kampanjon por subteni la konstruadon de “la Konsilia, Resaniga kaj Trejnada Centro por Handipapaj Infanoj” en Me Linh, provinco Vinh Phuc.
Ni chiuj tute admiras kun la informo ke nur dum mallonga tempo - ekde ghia fondigho ghis la 30a de Aprilo, 2000, la 25a datreveno de la Liberigo de Suda Vjetnamo - la kampanjo estis vaste respondita kaj efika. La sumo de la mon-kolektado superis la antawintencitan planon.
La transdona ceremonio de tiu mon-oferado al la Asocio de Rugha Kruco de la prefekto Me Linh dediche al la konstruado de “la Konsilia, Resaniga kaj Trejnada Centro por Handikapaj Infanoj” je la 21a de Oktobro, 2000, sub la atestado de la provincaj kaj prefektaj awtoritatuloj, de la gvidantoj de Vjetnama Esperanto-Asocio, kaj de la reprezentantoj de VUAO (Vjetnama Unio de Amikecaj Organizoj) forte impresis, kawze de via bonfaro plene da solidareca, amikeca kaj humanisma spirito.
Tiu signifoplena kaj respektinda rezulto estas sendube montrigho de la sento kaj respondeco, kiel vi diris. Fontite el via konscio kaj profunda simatio fronte al la damaghoj de kemia veneno dum la impeiismaj militoj.
Ankaw tiu rezulto montrighas la longdawra solidareco kaj amikeco inter niaj ambaw popoloj. Ni neniam forgesis YUI Chunoshin kiu sinbruligis por protesti kontraw la interveno kaj invado de alilanda imperiismo en Vjetnamio. Tiu sinofereco estas la mejloshtono en la movado de japana popolo ghenarale kaj de la japana esperantistaro aparte por subtenado de la pasinta lukto por nacia sendependeco kaj landa reunuigho kaj nia nuntempa konstruado kaj savgardeco de la Patrujo.
Ennome de la popolo, la awtoritato, la Asocio de Rugha Kruco de porvinco Vinh Phuc, ankaw ennome de la handikapaj infanoj kaj iliaj familioj, ni elkore dankesprimas vian noblan helpon kaj pere de vi al chij Mecenatoj kaj respektindaj membroj de la “Acocio por Subteno de la Konstruado de Vjetnama Amikeca Vilagho” de gubernio Tokushima.
Ni konscias, ke ekde nun, krom nia propra respondeco, el tiu chi nobla bonfaro, ni estas komisiitaj uzi la plej efektive tiun chi signifoplenan sumon por rapidema kaj kvalitema konstruado de “la Konsilia, Resaniga kaj Trejnada Centro por Handikapaj Infanoj”. Tio estas la unua centro specializata por junaj viktimoj de venenaj kemiajhoj dioksino en nia regiono.
Esperante, ke ni povu dawre ricevi la helpon kaj la kunlaboron fare de vi chiuj, por unu nova jarcento - en kiu chiuj popoloj vivos en paco, amikeco, sen ia perfortaj militoj, kies viktimoj chefe estos la infanoj.
Okaze de tiu evento, ni dankesprimas al Vjetnama Esperanto-Asocio kaj Tokushima Esperanto-Societo (Japanio), kiuj kune helpis nin kiel efektiva ponto inter ni kaj la “Acocio por Subteno de la Konstruado de Vjetnama Amikeca Vilagho”.
La internacia lingvo Esperanto, kompreneble, estas la utila lingvo helpe al la interkomprenigho. Kaj, pro tio, ni esprimas nian volon lerni, studi kaj uzi Esperanton por plifirmigi la amikecon, interkomprenadon kaj kunlaboren inter ni.
Bonan Sanon kaj Felichon al vi chiuj!
Ghis la revido kiam la Resaniga Centro estos finkonstruota!
Me Linh, la 21an de Oktobro, 2000
７２号＋７４号 [00.11.21〜/近藤/徳島]
近藤秀敏 べトナム友好村建設を支援する会
徳島エスペラント会
米軍による莫大な量の枯れ葉剤散布の被害に苦しむ子供たちのための介護センター建設を支援しようと、１５名が、募金百万円余を現地に届けるために、10月２０日から２６日までベトナムへの旅を行いました。４人が２０代であとは５０代以上の構成です。なお徳島エスペラント会の長町会長が合流してくれました。
憧れの海麗ちゃん
２０日夜、ホテルロビーにたくさんの人。最初に気づいてくれたのは、去年エスペラント・アジア大会の青年分科会で名刺をくれた頼氏海麗ちゃんです。外交官志望と聞いていますが、グエン・チ・ビン女史の蹟を行くかもしれないすてきな女子学生です。次にToanさんーVEA事務局長。メールの交換に苦労した相手なんで、初対面とは思えません。細川内ダム反対で有名な徳島・木頭村長の兄みたいな風貌でもあります。二人の男子学生もアジア大会でよく覚えてる人です。
徳島大学に留学していたHuongさんが紹介してくれたのは越日友好協会の事務局長のHoang Van Nhan（九大卒、日本語流暢）とExecutive Secretary-Vu Tien Dung のおふたり。越日友好協会とVEAは同じ建物内にあるとのこと。後でわかったのですが、E-mail addressも共有しているようです。「四国には日越友好協会はない。是非徳島で創ってほしい」と依頼されました。
募金受け渡し
２１日、いよいよ主目的の日です。朝、Ｈong Hacさんが遅いので、玄関で待っていると、やって来たのは、ガイドによれば、車両ナンバーが青色と決められた政府の車でした。それに長町先生を乗せ、私はみんなのバスに行こうとするとToanさんが、この車に乗ってくれとおっしゃる。やむなくちいさくなって乗せてもらいました。 車中、ハノイには４００人のエスペランチストがいるとか、それじゃ今度は世界大会も開けますね、などなど話を交わしました。
郊外に出て、田園風景の中を行き、一時間後最初についたのは赤い旗、黄色い建物の人民委員会の役所です。玄関に向かう私たちを二つのカメラが迎えてくれてます。地元テレビ局かしら？贈呈式会場のホールに案内され、Vinh Phuc省人民委員会副委員長（日本で言えば県副知事）と並んだ、日の丸のある席にすわれ、とすすめられ、またまた縮んで座りました。傍目にはそうは見えなかったでしょうが。お茶を入れてくれるおばあちゃんの笑顔に助けられて。
私の挨拶は、数日前にVEAに長町先生訳のエスペラントで送ってありました。それをまめなことにVEAがベトナム語に訳して先方にすでに渡してある、と昨夜聞いていました。それとは別に、通訳のアーさんは昨晩渡した日本文をベトナム語に訳して持っていました。このように準備が良すぎたのと緊張とで挨拶は棒読みになってしまいました。
ミリン地区赤十字に１００万円を手渡し、Thanh Xuan Peace Village に５万円を、それぞれドルで赤十字の代表の方に託しました。先方からは５２センチの額入りの感謝状とこれも大きな花瓶らしきものを「ベトナム友好村建設を支援する会」と故石川雄氏と私に、全員には、帰って見るとテーブル掛けをいただきました。故石川氏への感謝状に象徴されるベトナム側のこまやかな心づかいに感動です。
この子たちに何のとががー
介護センター建設予定地へ。立地場所を変更したのと資金難で、建設予定の看板が立てられているのみ。民家が２，３軒生活しています。
小学校の一室。近寄っていくと、障害ある子供たちのちいさな歓声と身体中にやさしさが表れている女校長先生に迎えられて、心やわらぎ、教室に足を入れることができました。一人ひとり紹介される子供たちのあどけない表情を見ていると、この子らに何のとががーと米軍への怒りとヒトの為すむごさに涙がにじみます。紙風船や折り紙をわたして。県の障害児施設で働く保母さんが薄紅色の四角い紙をたくさんつけた長い紐を教室に巡らせると、ふしぎに少し教室が明るくなりました。子たちにすぐ寄り添うことができる女性たちにその場はお任せして、早々に教室を出た私、男たち。
三つの言語で「インターナショナル」合唱
昼食の招待にもあずかった。バイ貝のように大きなタニシがどっさり入った田舎料理。こういうのが私の性に合ってる。にわかに準備してもらった石川文江さんの挨拶は、３月に急逝して来ることができなかった父親にふれた、りっぱなスピーチである。
ビールもはいって、宴たけなわの頃、土地の人が唄いだした。つぎにＴoanさんが、自作の歌だといって唄いだす。いい声、いい曲調。このあたりさすがに「詩と竹の国」である。負けじと思ったか、わが長町先生が徳島の歌を、と言って席を立つ。大丈夫かしら、となかば心配してたら、「祖谷の粉ひき唄」を、これが意外や意外、のびがあり、かつ哀調帯びたアルトで聴かせてくれる。
「インターナショナル」をみんなで唄おうという私の提案はすぐ受け入れられて、たしかToanさんの音頭で大合唱となる。ベトナム語、日本語、仲をとりもつエスペラント語の混声合唱は、ミッチ・ミラー合唱団も顔負けの力強さ。この歌を知らない若い世代は時ならぬ合唱に眼と口を開けて驚いている。私としては四半世紀ぶりの「インターナショナル」だ。こういう風に、世界の、とりわけアジア各地で唄えたらどんなにいいだろう。
向こうの席で茶碗を箸でたたく音、それを拍子に女性連が阿波踊りを踊り出した。拍手を浴びながら宴席一周。
涙が語るものは
人民委員会に帰って、しばし休憩。それまで艶な白いアオザイ姿で接待してくれた聡明の美女ー実は正確な名称は忘れたが、たしか母親と子供委員会とかいう会の委員長さんなんですが、今度は茶色の仕事着に着替えて登場。何を身につけてもよく似合う。この機会にと、その何とか委員会のお仕事内容を教えてくださいと尋ねると、子供の権利条約から始まって、実にていねいにはなしてくれた。メモをとらなくて残念。
その後、ビデオを見せてもらって、そこに出ていた家庭を訪問。重い足取りでその家につくと、三人の娘さんが玄関からゆっくり出てきてくれたのだが、三人とも立つことができない。２８歳、２４歳、２２歳の娘盛りをー。言葉はいらない。よけいなものだ。三人の眼にあふれる涙がすべてを語っている。また重い足でその家を辞した。
あやしい「仏教徒」も清冽に
日本にいたことのあるお坊さんがかつて住職をしていたというお寺に招待された。日本人もベトナム人も同じく仏教徒だという理解の下に。日本人のそれはほとんど形式的、儀礼的でーそれでいいのかもしれないが、仏教徒だといいきるのは、かなりあやしい。ともあれあまり手の入っていない盆栽がたくさん置かれている中庭を通してくれて、お茶と珍しい果物をいただく。つぎにはおおぜいのおばあさんたちが熱心にお経をあげていた前に案内されて、特有の長い線香を一人ひとりにあげさせてくれた。
私が奥の経本に興味を示すと、別の書庫の漢語で書かれた大蔵経全巻を見せてくれた。国宝級ではないのかしら。
帰りは、広い芝生の境内に寺にいた人皆が出てきて。ミリン地区赤十字の方ー健生病院にそっくりさんがいたようなーのていねいなお礼の言葉にたいして、また接待してくれた住職さんたちに対して、丁重なお礼の言葉を述べなかったことを今も申し訳なく思っています。言わなきゃとのどまで出かかっていたのですが。
お別れの挨拶の後も、みなさん後をついてきて、バスに乗った私たちに手を振ってくれた。長年の八十八カ所巡りの慣習によって、「お接待」の心がある、などとたまに言われる阿波人のひとりとして今頃ですが、脱帽して合掌。
日本語を習っていて、はずかしそうに、きれいな日本語で挨拶してくれたかわいい、かしこそうなこぼんさんふたり。またいつの日か会えたらな、と思う。
家族のようなエスペラント教室
その日の夜はビュッフェ形式の食事。約束の７時に男女の学生がホンダーベトナムでは、二輪車のことをみなホンダという。「うちのホンダはスズキです」といった具合だそうだーでお迎えに。文江さんとふたりホンダ初乗り体験。はじめは時速２５キロぐらいだが、道があいているときは４５キロ以上出している。大きな交差点の黄信号かまわず突っ込み、両側からは自転車、二輪車、シクロに乗用車みんな団体で津波のように押し寄せて来たときは、思わずアレーと声を挙げたこと幾たび。それでも文江さんの乗った女子学生は涼しい笑顔で先を走っている。
暗い、狭い路地を幾曲がり。とある家に案内されたが、そこは医者の自宅の一室で、今夜はここがエスペラント教室。暗い照明、白板、茶の間の食卓のようなのが机。Toanさん、Hong Hacさん、自宅を提供しているお医者さん、医者兼数学者というおばさん、銀行員、男女学生７人と１３人ほどが私たちの到着を待っていてくれた。
文江さんの持参した去年のエスペラント大会の写真が若い人に大好評で、「あっ、これ私」「これは私の友人」と つぎつぎともらってくれる。
大会であいさつする、かのビン副大統領がほんの小さく写っているのでも、これくれますか？ という。どうぞ、というと芯から喜びの表情を満面にあらわせて。こんな表情は３０年前の日本の女子学生でも滅多に見られなかった。うたごえ運動の学生くらいか？
全員の自己紹介では、一人ひとり名前の漢語の意味を言ってもらった。そうすると照れながらも出てくる出てくる、いわく美徳、ダイヤモンド、川、海鳥、バラ、白鳥などなどすばらしい名がつぎつぎと。わたしはというと、「優秀かつ鋭敏」とはとても紹介できなかった。
長町先生が乞われて、少し長いめの話をはじめる。米軍の空襲、朝鮮戦争、ベトナム戦争とご自分の子供の頃、こしかたとかさねて今回の訪問に至った思いを語る。ベトナム語でそれを通訳するHong Hac、白鳥さん。学生たちも静かに聴き入っている。ときおり JES、と相づちをはさみながら。
九時頃、ホテルへ帰途につくのだが、今度はToanさんが私を後ろに乗せてくれて、長町先生はまたHong Hacさんのバイクに、いやホンダに乗せてもらう。
世界広しといえども、ＶEA事務局長やどうも作家のような雰囲気のHong Hacさんのホンダに乗せてもらった幸せ人間はそういないんじゃないの？
いや身近にいたかもしれない。Toanさんは、今は亡き石川さんと犬の肉を食べたと哀悼の話の中で、なつかしそうに言っていた。
あのアジア大会の時に？いつの間に？とすると？
大ふろしき、または日本文化について
２２日は一日と一泊、旅行団をはなれてひとりで行動させてもらった。
歴史博物館、軍事博物館、美術博物館。美術博物館は昨年８月に続いて二度目、ここいらについては別のレポートが必要。昨年は置いてなかった図録があったので、買ってきた。（自分にプレッシャーをかけるため、公表しますが、実はわたくし学芸員の勉強中なのです）。しかし我ながらえらく偏ったものだ。せいぜい自分自身が「博物館行き」にならないようにしよう。 あとは旧市街を二時間は歩いたか。このひとりのぶらぶら歩きはかねて念願だったものの、いただいた感謝状入りのみっつの額を包むふろしき様のものは売ってないかと、そればかりに神経がいってめあての市場模様、生活風景が目に入らなかった。惜しい、残念。みなさん！海外旅行ではふろしきを、それも大ふろしきをひろげましょう、じゃなかった、持っていきましょう。ふろしきはそこではついに見つからず。ホテルに帰るハノイ駅のそばでようやく土のう用の袋を見つけた。一枚１０００ドンなり。
元・戦士の眼の光
水上人形劇から帰った長町先生と遅い食事をとりにハノイ駅からそうはなれていないさびしそうなレストランにはいる。客は深夜に帰るまで私たち二人だけ。泡盛の兄弟、民衆の酒、ルアモイはおいてあるかと尋ねても、長町先生が英語で「ほら、お米でつくったアルコール」「酔っぱらってこんなになるヤツ」とゼスチャアつけて説明しても、さっぱりらちがあかない。「ルアモイ」をいくとおりにもいってみて２０分後？伝わったときは給仕の青年もわたしも双方から手を出して握手ですわ。
給仕の青年とおそらくその父親らしい足の不自由なおじいさんを誘って、四人で酒をーいやおじいさんはお茶だったか？ なんやかや話してるうちに、じいさんがひょっこと日本語を口に出す。聞けば、１９２７年生まれらしい。 あのディエン・ビエンフーの戦いに参加したようだ。対フランスかあるいは対アメリカの戦争で足を負傷したといって、傷痍軍人章のようなものを取り出した。あるいは名誉をたたえるものか。そのころのすばらしく美青年の写真が貼られていた。それと一緒に写真を撮らせてもらった。
ベトナムは長い長い間、戦争をよぎなくされたですね、という問いかけに、
そうだ、中国、フランス、アメリカと、という。それに日本、とわたしがことばをはさむと、フランス、アメリカ、日本も、と語気つよくあいづちをうつ。
このくだりでは、やさしそうなおやじさんの眼が光っていた。
EDEN HOTEL ３０ドル
窓からのぞむ 狭い路地の向こうの空をおおうような HOTEL NIKKO（日航） HANOI
VEAの完璧な仕事
話を２１日のことにもどして
あっちこっち行動する私を追いかけて、Hong Hac さんが、ここにサインをしてほしい、といわれる。
それは「ATESTILO PRI MERITO」二通で、
unu miliono da jenoj Subteni la Konstruado de la Centro
kvindek mil da jenoj por transdoni al Thanh Xuan Paca Vilag^o
それぞれの書類の下の方に、
Donanto-Reprezentanto
Vjetnama Esp-Asocio
Popola Komitato de Pref. Me Linh
Prez. de Asocio de Rug^a Kruco de Me Linh
とあり、おのおの署名、朱印が押されたものを完成して２３日には長町先生に手わたしてくれた。
さらに既報の「DAＮKLETELO」と先に記した三つの感謝状をエスペラントに訳したものもその時いただいた。
VJETNAMA SOCIALISMA RESPUBLIKO
Sendependeco-Libereco-Felic^o
LA POPOLA KOMITATO DE PROVINCO VINH PHUC decidas oferi HONORIGO-ATESTILOn al Asocio por Subteno de la Konstruado de la Vjetnama Amikceca Vilag^o
これらにもていねいに、署名と朱印があった。
２０日と帰国してのちにと、結局つぎの三冊を完璧な仕事へのお礼として、支援する会、徳島エスペラント会から
VEAに贈りました。
Plena ilustrita vortaro de Esperanto
Ludu kun ni !
Sepdek - sep s^losiloj por la japana civilizacio
この旅行は、私には人生でめったに味わえない体験でした。
一方では、非力なわたしの兄貴のようだった石川さんがここにいたらどんなに！と何度も思わされました。もすこし器量よく生まれたら、とはいつも思うことですが、いたしかたありません。
義援金をいただいたひとびと、長町先生をはじめ関係したすべての人に感謝しつつ
補遺
このレポート１で「海麗」ちゃんとしたのは、正確には「海浬」ちゃんです。以前にベトナムの人の指摘があったそうです。ついでながら、彼女は卒業して、外交官にすでになってるそうです。やっぱりねぇ、お知らせありがとうございました。
