「中国・四国だより」保存版(1999年)
 
Elektitaj bultenoj de la jaro 1999 <Bulteno de Chu^goku-Shikoku-regiono en Japanio>
 
目次
 
●    「中国・四国だより」発足の挨拶 1号 [99.発行日不明/小阪/丸亀]
● 2  片岡さんが蒜山合宿で行った講演(視覚障害者について)
       3号 [99.06.04/片岡/高知]
● 3   21世紀も国際語は英語で良いのか? 11号 [99.09.13/片岡/高知]
● 4  Enderby氏 講演原稿 Pri Aborigenoj (Kep Enderby) 
         15号 [99.10.10/Enderby/Awstralio]
● 5   UEA-prezidanto en Shikoku  19号 [99.10.31/Reza/Sirotori]
 
*****************************************************
 

●   ***  「中国・四国だより」発足の挨拶 ***
Saluton!
 お変わりございませんか。
 香川エス会は昨日、横浜エス会から7名からなる「レザさんを訪問するカラバーノ」を迎えました。栗林公園、屋島四国村などを観光、讃岐うどん賞味のあと、文化センターで横浜・香川両エス会の懇親会が開かれました。話し合いはすべてdulingve で行われ、香川エス会は常に圧倒されっぱなし。
 さて、四国村を回っているとき、レザさんから、中国・四国共通の機関誌、ないし会報は無いのかと質されました。ない、と言うと自分も手伝うから是非作ってはとのもっともなお話。しかし、やる時間のある人(誰かおいでたらオタノモウシマス)も金もない連盟ですので、言い訳程度に、今まで各県の主立った方々に差し上げていたメールを、もっとちょくちょく、もっと詳しく、もっと多くの方に差し上げることにしようかと思います。
 

● 2  *** 片岡さんが蒜山合宿で行った講演 ***
 
  1.視覚障害者は何が不自由か
 (1)移動の不自由
 視覚を通して入ってくる情報が全体の情報の80%を占めるといわれるが、そ
の目からくる情報が入ってこない為に、足は悪くなくても、移動が思うようにで
きない。
 鉄道のホ−ムから落ちて、進入してきた列車に引かれて亡くなったり、大怪我
をする視覚障害者はまだ1年に2、3人は必ずいる。
 (2)文字の読み書きの不自由
 点字(braille)がルイブライユによって創案されたのは1825年、
それが日本に入ってきて、実際に日本語に適用されるようになったのは1890
年である。それまでは、自ら読み書きできる文字をもっていなかった。ここでい
う文字の読み書きとは、その点字ではなく、みなさんの使っていらっしゃる文字
(墨字)の読み書きのことである。
 
   かなタイプや英文タイプによるコミュニケーション−−−
 私が、盲学校を卒業した頃(1965年頃)はかなタイプ(カタカナタイプラ
イター)によって、封筒の上書きや、晴眼者にたいする手紙を書いた。また、英
文タイプも練習し、外国の人との文通に使った。 これは書くことはできたが、
読むことはできず、自分の書いたものを正確かどうかチェックすることもできな
かった。タッチの感覚でまちがった時は、大体わかることはわかるけれども、完
全なタイピングはなかなかむずかしい。
 「しょうあん」と「しょうちん」== 英文タイプとかなタイプがミックスし
たことによる誤りの例==萩原さんに杉並区松庵を「しょうちん」と書いていた
ため年賀状がかえってきた。
 
   コンピューターと視覚障害者−−−
 パソコンの登場によって、視覚障害者がもっともうれしかったのは、漢字かな
混じり文が独力でかけるようになり、晴眼者とのコミュニケーションに使えるよ
うになったことであろう。ほかにも、いろいろ革命的な変化が生じたが。
   画面読みソフトVDM−− 全盲の斉藤政夫さんが、苦労に苦労を重ね、開発し
た画面
読みソフトVDMと、音声合成器によって視覚障害者が音声入力できるようにな
り、パソコンを少しでも使えるようになった。もちろん、すべての一般のソフト
がこれによって音声化できた訳ではなく、むしろごく小数のソフトしか使えなか
ったが、ともかく一般のワープロソフトや、視覚障害者用に開発された各種のソ
フトが、このVDMと音声合成器によってわれわれにでも操れるようになった。
 
   視覚障害者用ワープロソフトの誕生−−−
 長谷川さだお氏による、6点漢字と、それを使ったワープロソフトが誕生し、
1980年半ばには、AOKワープロを使って、単漢字変換ができるようになっ
た。その後ATOKなどを使って、かな漢字変換もできるようになり、一般のワ
ープロソフトも部分的には使えるようになってきた。
 
   点字文化とコンピューター−−−
 点訳の世界が、コンピューターの誕生によって一変した。1冊1冊の手作りの
世界から、パソコン点訳、パソコン通信を使っての、全国的なその利用などによ
り、点訳事業が画期的な発展を見せた。
 辞書類の世界にも、これは大きな変化をもたらし、点字に直せば何百冊にもな
る辞書をハードディスクにデータをいれ、これをピンディスプレイで読むことに
より、視覚障害者でも晴眼者と、ほぼ同じように辞書を所有し自由に使うことが
できるようになった(お金はたくさんいるけれども)。
 
   cliからguiへ−−−
 ベイシックやms−dosの世界から、windowsの世界に、パソコンの
osが変化したが、これは視覚障害者にも大きなマイナスと大きなプラスをもた
らした。
 マイナス面==コマンドラインからの操作は、それを覚えてしまえば視覚障害
者にも何とかパソコンを扱えていたが、windowsの世界は、アイコンとい
う一種の絵文字が基本となっている、目の見えるものにとっては、コマンドな
ど知らなくてもアイコンを見ただけで、簡単に子供でもお年寄りでもパ
ソコンを操ることができるという大きな利点がある。しかし、これは視覚障害者
にとっては、グラフィックの世界はそのままでは音声になりにくく、文字なら1
対1で音声化できるが、グラフィックはそうはいかない。このことが大きなマイ
ナス面となる。
 しかし、最近になってやっとこれを音声化するソフトが2、3種類開発され不
十分ながら扱えるようになりつつある。ワードやエクセルなどは、まだ完全には
音声化できないが、メモ帳やワードパッドは何とか扱えるようである。
 プラス面==リコ−の読みとり物語とか、あるいはウインプロなどの読みとり
ソフトとスキャナーを使えば、本を直接ウインドウ上で読ませることが可能とな
った。つまり音声読書器として使える(もちろん100%完全に読む訳ではない
が)。まだ手書きの文字や名刺などの複雑な文字、新聞などの複雑なレイアウト
は正しく読めないけれども。
 またcd−romの百科辞典などを、直接検索し、文字データの部分を音声化
することができるようになってきたこと。音声にのりやすいものと、ほとんど音
声化できないものとがあるが。
 
   お願い−−−
 私たち視覚障害者、特に小さい時に失明したものは、漢字というものを知らな
い訳です。そこで、地名や名前などの書き方はまったくお手上げですし、また墨
字の文章を読んだことがありませんので、レイアウトもわかりません。そこでパ
ソコン通信とか、そのほかで私たち視覚障害者の書いた文章をみて、おかしいと
気づかれた方は率直にその点を指摘して、お教え願いたいのです。そうやって、
少しずつ私たちも漢字かな混じり文の書き方を学習していくのです。
 
   今後の課題−−−
 パソコンの進歩により、今まで不可能だったことが視覚障害者にもいろいろ可
能になってくる面と、逆に一般の方といっそう差をあけられるというか、情報社
会の発展が場合によってはいっそう大きなハンディをもたらす場合もある。そこ
で、世の中全体が、常に視覚障害者や聴覚障害者あるいは肢体障害者など、いろ
いろな弱者もいるということを前提に、開発などいろんなことを進めていってほ
しいと思う。
 

● 3. *** 21世紀も国際語は英語で良いのか? ***
 
   1999年9月12日高知新聞の読者のページに掲載された高知エスペラント会会長片岡忠さんの記事です:
 
                              片岡 忠
 
 「20世紀は、諸民族の独立の世紀」と言われるように、今も東ティモールでは
独立をかけて血の戦いが展開されています。
 一方、経済面では、ドル(アメリカ)の圧倒的な力に対抗して、ヨーロッパ諸国
がEUを創り、ユーロがその統一通貨としてスタートしました。
 このような複雑な国際情勢の中で、英語が共通の言語(国際語)として広く使わ
れているのが現実です。
 しかし、これは当然、大きな問題をはらんでおり、現にロシア、中国、フランス
などでは、自国語への英語の流入に歯止めをかけようとする具体的な動きが見られます。また、国連では、公用語として英語、フランス語など6種類の言語が採用されていますが、通訳やそれぞれの言語での書類を作成するのに多額の費用を要し、大きな負担となっています。また、これと同じ問題をEUも抱えています。
 大きな民族も小さな民族も、互いに平等なはずです。日本人と中国人が、英語で
話し合うのも何かおかしな事です。国連で、6種類の言語を公用語と認めても、特
定の国にとって便利なだけです。
 ソ連が健在だった頃は、東欧諸国では、ロシア語が必須教科でした。今、アメリ
カが軍事的にも経済的にももっとも強力ですから、英語が国際語となっています。
こういう状態は、もう21世紀には終わらせたいものです。総ての民族が自分たち
の国では、自国語を使い、国際的な場では、どの国にも属さない中立の言葉(真の
国際語)を使う、これこそが平等というものではないでしょうか。その理想のため
に、百十数年前に創られた言葉がエスペラントです。
 9月19日(日曜日)午前10時から正午まで、NTTプラザで、エスペラント入
門講座を開きます。無料です。是非参加して下さい。
 (片岡忠=はり師、高知市上町4の10の3)
 
 
 

● 4. *** Enderby氏 講演原稿 Pri Aborigenoj ***
 
ABORIGENA PAROLADO EN Marugame   [ 1800 vortoj]
 
Gesinjoroj, Karaj Geamikoj
 
Kiel ne Aborigena Auxstraliano, estas malfacile por mi imagi pli emocian,
sxargxitan temon pridiskuti kun vi ol tiun rilate al Auxstraliaj
Aborigenoj.
 
Komence mi volas diri ke mi ne estas specialisto pri Aborigenaj aferoj
kvankam mi lontempe interesigxis pri ili.
 
Iam la titolo de tiu cxi prelego estis la 撤roblemo de la Aborigenoj/.
Tia titolo havis interesajn problemojn ene de gxi cxar ne estis klare, cxu
estas al Aborigenoj kiuj havis la problemojn aux cxu la ne -Aborigenaj
Auxstralianoj kiuj havis tiujn problemojn. Ne estas dubo ke ambauxflanke,
ambaux grupoj havis problemojn. .
 
Lasu min komencigxi , akceptante ke, ja serioza problemo rilate al
Aborigenoj ekzistas en Auxstralio.
 
Kia problemo? La respondo estas relative facile doni.
 
Kiel indigxena popolo, minoritato en la lando de siaj antauxuloj kaj  la
sola grupo da Auxstralianoj kiu ne devenas el enmigrintoj, kiel individuoj,
ili havas averagxan vivatendadon kiu estas 20 jarojn malpli ol tiu de
aliaj Auxstralianoj. Ili suferas multe pli ol aliaj Auxstralianoj pro
seriozaj sanaj problemoj. Ili preskaux cxiam trovigxas je la malsupro de
la Auxstraliaj sociaj ekonomiaj klasoj. Ili multe pli ol propocie
trovigxas en la Auxstraliaj malliberejoj pro krimaj agoj, iuj el kiuj
estas seriozaj , multe pli kiuj estas ne seriozaj.
 
Vi rimarkos ke mi uzis la singularon por priskribi ilin kolektive kiel
popolo. Fakte je la tempo de la alveno, aux invado se vi preferas tiun
vorton, de la Euxropanoj ili konsistis el multaj popoloj kvankam, kiel
tuto, ne grandnombraj. Specialistoj opinias ke je tiu tempo, 1788, ne
multe pli ol antaux 200 jaroj , ili entute nombris cxirkaux 50,000 en la
tuta insula kontinento. Tute mankis vilagxoj aux urboj aux iuj kiujn ni
nomus konstruajxojn. Tute mankis regxoj aux cxefoj.
 
Kiel triboj okupante siajn proprajn partojn de la tero ili vivtenis sin
kiel cxasistoj de sovagxaj bestoj, kaj kolektistoj de sovagxaj fruktoj,
beroj kaj legomoj. Ili estis nomadoj vivtenigante sin en vagantaj
malgrandaj grupoj. Tutlande cxirkaux 400 malsamaj lingvoj estis parolataj
kaj multlingveco individue estis komuna. Konsiderante tion kio okazis al
ili poste, tiaj aspektoj de siaj tiamaj vivoj nun havas nur historian
intereson.
 
La vero estas ke tre malmultaj nun vivtenis sin kaj vivas laux la tradicia
maniero. Tia vivmaniero nun estas grandparte detruita.
 
Kiel popolo ili estis unikaj multflanke.
 
Unikaj, laux la senco ke ili kune logxis tribe, en granda insulo, izolita
kontinento, apartigita de la maro de la aliaj landoj kaj popoloj de la
mondo, dum neniu scias kiom da jaroj, eble pli ol 50,000.  Dum la lastaj
jarcentoj, nur en la nordaj regionoj, ili havis iomete da kontakto kun
homoj de iuj el la Indoneziaj insuloj norde de Auxstralio.
 
Vi rimarkos ke mi uzis la vorton tribojn por priskribi ilin. Tiu eble ne
estas la plej bona vorto. Disigitaj idente kaj lingve kaj religie ili
nepre estis. Mi uzas la vorton sed  dubas cxu tiu gxustas.
 
Sendube centoj da malsamaj lingvoj estis uzitaj. Bedauxrinde la plejmultaj
nun estas forlasitaj aux detruitaj.
 
Teknologie, inter ili tute mankis skribado; tute mankas la rado kaj
agrikulturo kaj best- bredado . Religie ili estis animistoj kredante ke
montetoj, rokoj, arboj , riveroj ktp havis proprajn spiritojn kaj animojn.
 
Por helpi kompreni ilin pleje , oni povus diri mallonge ke ,en la vortoj
de Karlo Markso, ilia vivtensistemo estis tiu de la tiel nomata marksisma
撤rimitiva Komunismo/
 
Fakte kiam en 1830 la fama Brita Biologo Charles Darwin vizitis Auxstralion
kaj vidis la Aborigenoj, li opiniis ke ilia vivmaniero estis ja tia kian
probable cxiuj niaj prauloj spertis dum arkaikaj tempoj.
 
Dirinte tion, mi hastas diri ke ili ne estis primitivuloj laux la
mallauxda senco de tiu vorto. Ili havis ricxegan tradician kulturon
evoluigitan dum la miloj da jaroj dum kiuj ili okupis la landon,  sed
teknologie ne havis la kapablon defendi sin kontraux la alveno de la
armitaj Euxropanoj de la 18-a jarcento.
 
Ili ne estis unika laux la senco ke estis nur ili kiuj perdis siajn terojn
cxar estas multaj  aliaj  indigxenaj popoloj en la mondo kiuj nun devas
logxi kaj vivteni sin en landoj forprenitaj de ili de aliaj pli potencaj
invadantaj popoloj, kiuj ege suferis kaj ankoraux suferas sekve de la
forpreno de siaj landoj kaj siaj kulturoj kaj siaj tradicioj
 
Jure , la invadantaj Britoj konsideris sin ne esti invadantoj sed
okupantoj de lando ne antauxe okupata de civilizita popolo. Cxar mankis
regxoj kaj cxefoj inter la sxajne malgrandaj Aborigenaj grupoj, la Britaj
auxtoritatoj deklaris ke Auxstralio estas nenies lando aux nenies tero kaj
pro tio ili rajtas okupi gxin sen negocoj aux traktadoj kun la
indigxenoj.  Tiu deklaro poste igxis juran konstaton  kiu konfirmis
gxin kaj tiu dauxris kiel la esenca fundamento de Auxstralia legxo
gxis decido farita de la plej alta jura tribunalo de Auxstralio en 1993.
 
Tiu decido esti farita en kazo kiu nun famigxas en Auxstralio kaj kiu
nomigxas Mabo.
 
La decido deklaris ke la doktrino de Nenies Tero estis falsa kaj ke fakte la
Aborigenoj ja posedis la teron, kaj se ili povus pruvi ke dum la sekvantaj
jaroj ili retenis siajn tradicajn rilatojn al la tero ili ankoraux rajtis
posedi tiujn tradiciajn rajtojn por, eniri , cxasi, kolekti kaj viziti
sanktajn lokojn sur tiu tero.
 
Inter 1788 kaj 1900, Auxstralio konsistis el 6 Britaj kolonioj. Estis tiuj
kolonioj kiuj ekskluzive respondecis pri la bonstato de la Aborigenoj.
Kiam la kolonioj federaciigxis en 1900, sekcio 127 de la Konsitucio de la
nova Auxstralio Sxtato specife deklaris ke en kalkulo pri kiom da homoj
logxis en Auxstralio, Aborigenoj devus esti ne esti kalkulita. En la sama
jaro, laux oficialaj opinioj, la tuta Aborigena logxantaro inkluzive de
homoj  havante miksitan sangon sumigxis al nur 101,596. Tiu sendube
estis eraro cxar neniu tiam sciis kiom ili estis, kaj la gxusta nombro
devis esti  multe pli ol tio. Tiu sekcio restis parto de al Auxstalia
legxo gxis la tuta Auxstralia popolo forstrekis gxin per referendumo en
1967. Konstitucie gxis 1997, tutlande, en la Auxstralia Parlamento mankis
povo legxdoni pri Aborigenoj .Tiu Parlamento nur havis tian povon en la
Auxstraliaj Teritorioj.
 
La plej ofte auxdita oficiala opinio en Auxstralio gxis cxirkaux la 1950-aj
jaroj estis ke la Aborigenoj estis mortanta raso.  Tio estis eraro. Tamen
gxis tiam iuj burokratoj kiuj respondecis pri Aborigenaj aferoj opiniis ke
ilia tasko esti nur moligi la kusenon de tiu mortanta povra popolo.
 
Cxiuj el la 6 Sxtatoj havis politikojn kiuj kuragxigis asimiladon.
Almenaux nome, ili celis la protektadon de Aborigenoj. Multfoje tiuj
politikoj ege kruele traktis Aborigenojn. Ofte infanoj estis perforte
forprenitaj de siaj gepatroj, plej ofte de siaj patrinoj, kaj donitaj al
specialaj ekleziaj hejmoj kaj specialaj edukaj institucioj. Multkaze tiuj
infanoj plenagxigxis sen kono de siaj gepatroj . Ne malofte ili neniam
renkontis la gepatraojn. Tiu okaziis dum kelkaj generacioj.
 
Dum la jaroj gxis la 1960aj , Aborigenoj ne gxuis la samajn
politikajn,sociajn kaj individuajn rajtojn kiel aliaj Auxstralianoj .
Pretendo de la Auxtoritatoj estis ke la Aborigenoj bezonis protektadon.
Multaj devis legxe logxi en specialaj rezervejoj .
 
Malrapide tamen, publika movado starigxis, batalante por plibonigo de
Aborigenaj rajtoj. Cxar la situacio estis plejmalbona en la kamparaj
regionoj kaj en malgrandaj izolitaj urbetoj, tiel nomataj autobusaj
liberigaj veturadoj estis organizataj de Universitaj studentoj.
 
Mi jam menciis la referendumon de 1967. Tiu tiom sukcesis ke ecx gxis nun
gxi restas la plej impona sukceso en Auxstralia historio el cxiuj provoj
sxangxi la Auxstralian      Konstitucion .
 
La doktrino de Nenies Tero, kiu estis jura aux legxa supozo, tamen restis
kiel parto de Auxstralia legxo gxis nuligita de la Auxstralia Alta
Tribunalo en la kazo de Mabo en 1993.
 
En la Mabo kazo estis deklarita ke Aborigenoj kiuj povus pruvi ke ili
konstante dum la jaroj retenis tradiciajn rilatojn kun siaj tradiciaj landoj
ankoraux posedis tiajn tradiciajn rajtojn se tiuj rajtoj ne jam estis
specife forprenitaj de ili.  Tiaj rajtoj ne samis al modernaj komercaj
privataj rajtoj al tero posedataj de modernaj ne tradiciaj socioj, sed
cxasrajtoj, kolektadaj rajtoj kaj rajtoj viziti tradiciajn religiajn
sanktajn lokojn: rajtoj eniri lokon kaj trapasi teron por tiaj celoj. .
 
Ne longe post la decido en Mabo, la Auxstralia Parlamento kaj multaj el la
Auxtraliaj Sxtataj Parlamentoj legxdonis fari novajn legxojn por doni
pliajn pli klarajn kaj pli fortajn ter-rajtojn al Aborigenoj.
 
Malgraux tiuj sendube plibonigoj, la kruela vero restis kaj restas hodiaux,
ke la Aborigenoj kiel socia klaso, kun kelkaj esceptoj, apartenas al la
plej malalta socia ekonomia klaso trovita  en Auxstralio. Iliaj
vivatendadoj pli mallongigxas kompare al aliaj Auxstralianoj de 20 jaroj.
Procento de maldungitoj inter ili estas multe pli alta ol kun aliaj
Auxstralianoj. Iliaj sankondicxoj multe malsuperas tiuj de la aliaj.
 
Kiel mi diris, procente, ili trovigxas multe pli en la malliberejoj ol
aliaj Auxstralianoj.
 
Pro tiuj faktoj, dum la lastaj 20 jaroj cxiuj Registaroj elspezis grandajn
sumojn da mono kaj aliajn financajn rimedojn penante plibonigi la situacion,
sed kun nur limigitaj sukcesoj.
 
Estis en tiu situacio ke la fenonemo de Hansonismo aperis en la politika
vivo de
Auxstralio. Pri tio mi priparolis aliloke.
 
En la nacia balotado por la Auxstralia Parlamento en 1996, virino Pauline
Hanson eniris la Parlamenton kiel deligito el nia plej norda Sxtato de
Kvinslando. Tuj sxi famigxis post farante paroladon en kiu sxi kritikis la
Aborigenojn dirante ke la kulpo por ilia problemoj kusxis ne kun ordinaraj
Auxstralianoj sed kun la Aborigenoj mem. Sxi protestis kontraux la grandaj
elspezoj da financaj rimedoj donitaj al Aborigenoj dum la lastaj dekoj da
jaroj.. Sxiaj adeptoj gajnis gravajn sukcesojn en Kvinslandaj Balotadoj ne
longe poste.
 
La nomo de Pauline Hanson famigxis cxirkaux la mondo kiel pruvo ke
Auxstralianoj ankoraux restis baze, rasa popolo. Felicxe sxia sukceso ne
dauxris longe. Kiel socia fenomeno sxi kaj sxiaj subtenantoj nun preskaux
malaperis.
 
Hansonismo ne plilonge estas politika forto en Auxstralio.
 
Dum lastatempaj jaroj alia nova fenomeno vidigxis sur la Auxstralio socia
medio. Tiu estas la apero de malgranda sed tre elokventa, influhavanta,klera
kaj lerta grupo de junaj Aborigenaj profesiuloj, Ofte ili estis advokatoj.
La amaskomunikiloj, la tag-gazetoj kaj la radio kaj televidstacioj, klare
simpatie, eksubtenis la bezonon fari pli por rebonigi la situacion.
 
Kiel antauxe, la politika debato denove transformigxis. Politikistoj kaj
Registaroj, cxu Konservativaj aux Laboristaj ne pli longe povis ignori
tiujn novajn vocxojn. Inter la Aborigenoj mem dum lastatempaj jaroj aperis
nova sento de fiero en siaj propraj identigxo. Brile designata Aborigena
flago flirtas multloke kun tuta subteno de Registaroj kaj publikaj
auxtoritatoj.
 
La plej nova etapo en la evoluanta rakonto estas la postuloj de cxiuj
en Auxstralio por justa reakordigxo: postuloj ke la nuntempa Registaro
faru pardonpetojn al la Aborigenoj pro pasintaj atencoj faritaj kontraux
ilin.
 
Gesinjoroj karaj Amikoj , mi bedauxras ke mi ne povas dirii pli kaj ke la
rakonto devos halti car ni atingis la nuntempan situacion.
 
La rakonto ne estas finita kaj dauxros.  Mi nescias la finon. Sed, kiel
vi povas konstati gxi estas ege emocia afero. Mi optimismas.
 
Dankon. Cxu estas demandoj? .
 

● 5. *** UEA-prezidanto en Shikoku ***
 
UEA-prezidanto intervjuata, auskultata kaj vidata de miloj en Shikoku
 
  En la 23a de okt. (Sab.) S-ro Kep Enderby alvenis al Shikoku Insulo post partopreno en la japana kongreso, prelegoj kaj vojaghoj en Tokio, Kioto kaj Osako. Sam-tage 5 jhurnalistoj intervjuis lin pri Esp., celo de lia vojagho ktp en White Hotel en Takamatsu kaj samvespere NHK (japana shtata TV) en du chefaj novajh-horoj elsendis raporteton pri tio. Kelkaj jhurnaloj post-tage raportis ghin fote. En la posttagmezo la prez. de UEA prelegis en Multcela Halo en Marugame pri "la problemo de aborigenoj en Australio", kiun 36 cheestis. Vespere okazis bankedo kun partopreno de 14 E-istoj i.a. el Okayama, ekster-insula urbo.
  En la 24a (Dim.) kaj ptm okazis alia prelego kun temo "Kien multkulturismo? - malfacila lukto en Australio" en Halo de Internacia Asocio de Kagawa gubernio kun partopreno de 43 personoj, pli ol duono neE-istoj.
  Kaj en la 25a Prez. kaj lia edzino (Dorothy) pasigis sen-taskan tagon en charma urbo Tokushima, kiu famas pro sia danco nomata Awa, kiun ankau ili kune kun E-istoj de tiu urbo ghuis.
  Kep Enderby estis tre kontenta pri sia vojagho en Japanio pro kolekto de multaj informoj i.a. pri azia movado (kiu aparte prenas lian atenton), kaj kontribuo al la movado tiulande per siaj prelegoj kaj intervjuoj; kvankam li ankau iom lacis!
  Chiuj prelegoj en Shikoku estis interepretitaj japanen de S-ro KURITA Kimiaki (iama dumlonga prezidanto de JPEA kaj redaktoro de "verda kolombo" kaj chef-komitatano de E-Domo en Yatsugatake) el Shizuoka.
  La tuta plano en Shikoku sukcesis dank' al pena laboro de multaj, chefe S-roj MIYOSHI Etsuo (kiu dissendis centojn da inform-poshtkartoj al amas-komunikiloj kaj ordinaruloj) kaj KOSAKA Kiyoyuki, prez. de Kagawa E-Societo kaj redaktoro de reta "Bulteno de Chugoku kaj Shikoku", kaj kiu ankau kontribuis tiun chi raporton.
  Cetere, private interesis la autoron de tiu chi raporto paroloj de S-ro Enderby pri lia unu-semajna kunvivado kun la tiama Regho de Irano (Mohammad-reza Pahlavi), kiu kun Reghino kaj Princo vizitis Australion (antau Irana revolucio) kaj li (kiel koncerna ministro australia) havis taskon gvidi ilin ene de tiu lando.
 
                 reportis: Reza Kheir-khah